ਕਈ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੀ ਤੇਜ਼ੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੋਨਾ-ਚਾਂਦੀ ਧਰਾਸ਼ਾਹੀ, ਰਿਕਾਰਡ ਪੱਧਰ ਤੋਂ 16% ਤੱਕ ਗਿਰਾਵਟ

ਕਈ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੀ ਲਗਾਤਾਰ ਤੇਜ਼ੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਹੁਣ ਸੋਨੇ ਅਤੇ ਚਾਂਦੀ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਗਿਰਾਵਟ ਦੇਖੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਸੋਨਾ ਆਪਣੇ ਰਿਕਾਰਡ ਉੱਚ ਪੱਧਰ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 11% ਹੇਠਾਂ ਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਚਾਂਦੀ ਵਿੱਚ 16% ਤੱਕ ਦੀ ਗਿਰਾਵਟ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਵੀ ਇਸ ਰੁਝਾਨ ਦਾ ਸਿੱਧਾ ਅਸਰ ਦਿਖ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕੀਮਤਾਂ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਫਿਸਲੀਆਂ ਹਨ।

ਸੋਨੇ-ਚਾਂਦੀ ਦੀ ਗਿਰਾਵਟ ਦੇ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ

ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਨਿਵੇਸ਼ (Safe-Haven) ਦੀ ਮੰਗ ਘਟੀ: ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਚੀਨ ਦਰਮਿਆਨ ਵਪਾਰਕ ਤਣਾਅ ਵਿੱਚ ਨਰਮੀ ਆਉਣ ਕਾਰਨ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਦਾ ਰੁਖ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਨਿਵੇਸ਼ (ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸੋਨਾ-ਚਾਂਦੀ) ਤੋਂ ਹਟ ਕੇ ਸ਼ੇਅਰ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵੱਲ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਇਨ੍ਹਾਂ ਧਾਤਾਂ ਦੀ ਮੰਗ ਘੱਟ ਹੋਈ ਹੈ।

ਕੀਮਤਾਂ ਵਿੱਚ ਬੁਲਬੁਲਾ ਫੁੱਟਣਾ: ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸੋਨਾ ਅਤੇ ਚਾਂਦੀ ਰਿਕਾਰਡ ਉੱਚਾਈ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਏ ਸਨ। ਮਾਹਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਸੀ ਕਿ ਇਹ "ਪ੍ਰਾਈਸ ਬਬਲ" (Price Bubble) ਵਰਗੀ ਸਥਿਤੀ ਹੈ। ਹੁਣ ਨਿਵੇਸ਼ਕ ਸੁਚੇਤ ਹੋ ਕੇ ਨਿਵੇਸ਼ ਘੱਟ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।

ਮੁਨਾਫ਼ਾ ਵਸੂਲੀ ਦਾ ਦੌਰ (Profit Booking): ਤੇਜ਼ੀ ਦੇ ਲੰਬੇ ਦੌਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਨਿਵੇਸ਼ਕ ਹੁਣ ਮੁਨਾਫ਼ਾ ਕੱਢਣ ਵਿੱਚ ਲੱਗੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਲਗਾਤਾਰ ਸੇਲਿੰਗ (ਵੇਚਣ) ਕਾਰਨ ਬਾਜ਼ਾਰ 'ਤੇ ਦਬਾਅ ਵਧਿਆ ਅਤੇ ਕੀਮਤਾਂ ਹੇਠਾਂ ਆ ਗਈਆਂ।

ਉਦਯੋਗਿਕ ਮੰਗ ਕਮਜ਼ੋਰ: ਚਾਂਦੀ ਦੀ ਉਦਯੋਗਿਕ ਮੰਗ ਵਿੱਚ ਕਮੀ ਆਈ ਹੈ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਇਲੈਕਟ੍ਰੋਨਿਕਸ ਅਤੇ ਸੋਲਰ ਸੈਕਟਰ ਤੋਂ ਕਮਜ਼ੋਰ ਆਰਡਰ ਮਿਲਣ ਕਾਰਨ ਚਾਂਦੀ ਦੀ ਮੰਗ ਘਟ ਗਈ ਹੈ।

ਅਮਰੀਕਾ-ਚੀਨ ਸਬੰਧਾਂ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਬਣਿਆ ਵੱਡਾ ਫੈਕਟਰ

ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਚੀਨ ਵਿਚਾਲੇ ਵਪਾਰਕ ਸਮਝੌਤੇ ਦੀਆਂ ਸੰਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੇ ਸੋਨੇ-ਚਾਂਦੀ ਦੇ ਬਾਜ਼ਾਰ ਨੂੰ ਝਟਕਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਚੋਟੀ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀ ਸਮਝੌਤੇ ਦੇ ਨੇੜੇ ਹਨ। ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ ਅਤੇ ਚੀਨੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਸ਼ੀ ਜਿਨਪਿੰਗ ਜਲਦੀ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।

KCM Trade ਦੇ ਮੁੱਖ ਮਾਰਕੀਟ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਕ ਟਿਮ ਵਾਟਰਰ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ, "ਅਮਰੀਕਾ-ਚੀਨ ਸਬੰਧਾਂ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਨੇ ਗੋਲਡ ਮਾਰਕੀਟ ਤੋਂ ਸਪੋਰਟ ਖੋਹ ਲਿਆ ਹੈ। ਨਿਵੇਸ਼ਕ ਹੁਣ ਸ਼ੇਅਰਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਜੋਖ਼ਮ ਵਾਲੀਆਂ ਜਾਇਦਾਦਾਂ (Risk Assets) ਵਿੱਚ ਪੈਸਾ ਲਗਾ ਰਹੇ ਹਨ।"

ਸ਼ੇਅਰ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਸੋਨੇ ਦੀ ਚਮਕ ਹੋਈ ਫਿੱਕੀ

ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਸਟਾਕ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਸਮੇਂ ਤੇਜ਼ੀ ਦਾ ਮਾਹੌਲ ਹੈ। ਜਾਪਾਨ ਦਾ ਨਿੱਕੇਈ ਇੰਡੈਕਸ 50,000 ਦੇ ਪਾਰ ਹੈ।

• ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਯੂਰਪ ਦੇ ਇੰਡੈਕਸ ਰਿਕਾਰਡ ਉੱਚਾਈ 'ਤੇ ਹਨ।

• ਓਪੇਕ (OPEC) ਦੁਆਰਾ ਉਤਪਾਦਨ ਵਧਾਉਣ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਨਾਲ ਤੇਲ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਿੱਚ ਗਿਰਾਵਟ ਆਈ ਹੈ।

• ਇਸ ਮਾਹੌਲ ਵਿੱਚ, ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਸੋਨੇ-ਚਾਂਦੀ ਵਰਗੀਆਂ ਗੈਰ-ਉਪਜ ਦੇਣ ਵਾਲੀਆਂ (Non-Yielding) ਜਾਇਦਾਦਾਂ ਵਿੱਚ ਪੈਸਾ ਲਗਾਉਣ ਦੀ ਘੱਟ ਲੋੜ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ।

ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਸੋਨਾ ਹੁਣ $3,900 ਪ੍ਰਤੀ ਔਂਸ ਤੋਂ ਹੇਠਾਂ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਚਾਂਦੀ $46 ਪ੍ਰਤੀ ਔਂਸ ਤੱਕ ਡਿੱਗ ਗਈ ਹੈ।

ਸੋਨਾ ਆਪਣੀ ਚੋਟੀ $4,381 ਅਤੇ ਚਾਂਦੀ $54 ਪ੍ਰਤੀ ਔਂਸ 'ਤੇ ਸੀ।

ਭਾਰਤੀ ਬਾਜ਼ਾਰ 'ਤੇ ਵੀ ਅਸਰ

ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸੋਨਾ ਅਤੇ ਚਾਂਦੀ ਦੋਵਾਂ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋਈਆਂ ਹਨ:

ਸੋਨਾ: MCX 'ਤੇ 24 ਕੈਰੇਟ ਸੋਨਾ ਲਗਭਗ ₹1.18 ਲੱਖ ਪ੍ਰਤੀ 10 ਗ੍ਰਾਮ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਡਾਲਰ ਦੀ ਮਜ਼ਬੂਤੀ ਅਤੇ ਮੁਨਾਫ਼ਾ ਵਸੂਲੀ ਤੋਂ ਕੀਮਤਾਂ 'ਤੇ ਦਬਾਅ ਹੈ।

IBJA ਦੀ ਉਪ-ਪ੍ਰਧਾਨ ਅਕਸ਼ਾ ਕੰਬੋਜ ਅਨੁਸਾਰ, "ਸੋਨਾ ਅਜੇ ਵੀ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਜਾਇਦਾਦ ਹੈ, ਪਰ ਨਿਵੇਸ਼ਕ ਫਿਲਹਾਲ ਸੁਚੇਤ ਰੁਖ ਅਪਣਾ ਰਹੇ ਹਨ।"

ਚਾਂਦੀ: ਚਾਂਦੀ ₹1.40 ਲੱਖ ਪ੍ਰਤੀ ਕਿਲੋ ਦੇ ਪੱਧਰ ਤੱਕ ਫਿਸਲ ਗਈ ਹੈ। ਉਦਯੋਗਿਕ ਮੰਗ ਘਟਣ ਅਤੇ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਦੀ ਭਾਵਨਾ (Sentiment) ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਇਹ ਗਿਰਾਵਟ ਆਈ ਹੈ।

ਸੈਂਟਰਲ ਬੈਂਕ ਦੀਆਂ ਨੀਤੀਆਂ 'ਤੇ ਟਿਕੀ ਨਜ਼ਰ

ਹੁਣ ਬਾਜ਼ਾਰ ਦੀਆਂ ਨਿਗਾਹਾਂ ਫੈਡਰਲ ਰਿਜ਼ਰਵ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ 'ਤੇ ਟਿਕੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਵਿਆਜ ਦਰ ਘਟਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ। ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਰੇਟ ਕੱਟ ਨਾਲ ਸੋਨੇ ਨੂੰ ਸਮਰਥਨ ਮਿਲਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਜੇਕਰ ਨਿਵੇਸ਼ਕ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ 'ਤੇ ਭਰੋਸਾ ਬਣਾਏ ਰੱਖਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਇਸਦਾ ਅਸਰ ਸੀਮਤ ਰਹੇਗਾ। ਯੂਰਪੀਅਨ ਸੈਂਟਰਲ ਬੈਂਕ ਅਤੇ ਬੈਂਕ ਆਫ਼ ਜਾਪਾਨ ਤੋਂ ਕਿਸੇ ਵੱਡੇ ਨੀਤੀਗਤ ਬਦਲਾਅ ਦੀ ਉਮੀਦ ਨਹੀਂ ਹੈ।

ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਅਜੇ ਵੀ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਉਮੀਦਾਂ

ਹਾਲੀਆ ਗਿਰਾਵਟ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਸੋਨੇ ਨੇ 2025 ਵਿੱਚ ਹੁਣ ਤੱਕ ਕਰੀਬ 53% ਰਿਟਰਨ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅਕਤੂਬਰ ਵਿੱਚ ਇਸਦਾ ਆਲ-ਟਾਈਮ ਹਾਈ ਬਣਿਆ ਸੀ। ਚਾਂਦੀ ਨੂੰ ਕਲੀਨ ਐਨਰਜੀ ਅਤੇ ਇਲੈਕਟ੍ਰੋਨਿਕਸ ਇੰਡਸਟਰੀ ਕਾਰਨ ਚੋਟੀ ਦੀ ਕਾਰਗੁਜ਼ਾਰੀ ਦਿਖਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਵਸਤੂਆਂ ਵਿੱਚ ਗਿਣਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।